DOTP
دی اکتیل ترفتالات

دی اکتیل ترفتالات
DOTP Specification
C24H38O4 | Chemical formul |
390.56 | Molecular weight g/mol |
Transparent & oily liquid | Appearance |
99 | %Ester content , min |
0.986+0.002 | Specific gravity (20oC) g/ml |
50 | Color , max |
0.2 | %(Loss on heat at (125oC , 3hr. |
1.49 | Refractive index at 20oC |
0.1 | %Water content , max |
C6H4-1,4(CO2C8H17)2یا C24H38O4

UPAC name: Bis(2-ethylhexyl) terephthalate

- معرفی دی اکتیل ترفتالات (DOTP)
- خصوصیات بارز روغن DOTP در مقایسه با روغن DOP
- علت سمی نبودن DOTP در مقایسه با روغنDOP
- مهم ترین صنایع مصرف¬کننده DOTP به ترتیب میزان مصرف:

دی اکتیل ترفتالات (DOTP) با فرمول شیمیایی یکی از نرم کننده های پر کاربرد در صنایع تولیدی PVC، درزگیر، واشر، اورینگ، روکش فلزات، قطعات خودرو، روکش پارچه، کفپوش، کاغذ دیواری، روکش سیم و کابل، حشره کش، پوشش دهنده ها، چرم، کفش، دستکش، درهای ساختمانی، جوهر چاپ، رنگ، لاک، چسب، آب بندها، ایزوگام، اسباب بازی، دارو، بسته بندی غذاها، لوازم ورزشی و زمین های بازی می باشد.
این ماده مایع بی رنگ، نامحلول در آب، محلول در روغن ها و حلال های غیر قطبی با بوی ملایم است. در واقع دی اکتیل ترفتالات (DOTP) ساختار شیمیائی متفاوتی نسبت به سایر نرم کننده ها دارد و بدلیل این ساختار متقارن و مهاجرت کمتر آن از پلاستیک، محصولات ساخته شده از آن مقاومت و دوام بیشتری نسبت به مواد ساخته شده از روغن DOP دارند.
1- در تمام کشور های اروپائی مخصوصاً در مواردی که تماس مستقیم با انسان وجود دارد از جمله اسباب بازی ها ، تجهیزات و لوازم پزشکی ، چرم مصنوعی ، وسایل پلاستیکی خانگی ، شیلنگ های آب و … ، به جای روغن DOP و سایر نرم کننده ها از روغن DOTP استفاده می گردد . لذا با توجه به اینکه روغن DOP سرطان زاست می توانید محصول خود را که حاوی روغن DOTP است تحت عنوان –)) فاقد DOP سرطان زا ((– علامت گذاری نموده و به بازار معرفی کنید .
2- DOTP ساختار شیمیائی متفاوتی نسبت به سایر نرم کننده ها دارد و بدلیل این ساختار متقارن و مهاجرت کمتر آن از پلاستیک، محصولات ساخته شده از DOTP مقاومت و دوام بیشتری نسبت به مواد ساخته شده از DOP دارند .
3- دی اکتیل ترفتالات انعطاف پذیری بیشتری نسبت به دی اکتیل فتالات دارد و همین باعث کاهش شکنندگی محصولات تولید شده با کاربرد در دمای پائین گردیده و مقاومت در برابر سرمای آنها بیشتر است.
4- DOTP بدلیل ساختار شیمیائی خاص خود، خصوصیات ذاتی نرم کنندگی و روان کنندگی دارد و همین ویژگی باعث تهیه پلاستیسول در زمان کمتر با صرفه انرژی کمتر می گردد .
5- ویسکوزیته پلاستیسول (plastisol) پایدارتر بوده و با گذشت زمان تغییر نمی کند و در نتیجه این ویژگی ، محصولات ضخیم تر و یکنواخت تری قابل تهیه می باشد . ولی در مقابل، ویسکوزیته پلاستیسول DOP تغییر پذیر بوده و این مورد باعث افت کیفیت و دوام محصولات می شود .
6- DOTP فراریت و مهاجرت به سطح بسیار کمتری داشته و بنابراین بهتر است در محصولات تولیدی به جای DOP از DOTP استفاده شود .
7- بدلیل مهاجرت کمتر DOTP ، مواد نمی توانند به سطح شبکه بچسبند .
8- مقاومت الکتریکی DOTP حدود 71 برابر DOP بوده و بنابراین نرم کننده بهتر و ارجح تری برای تولید کابل برق و وسایل با عایق الکتریکی بالا می باشد .
9- نقطه اشتعال روغن DOTP ، 51 درجه سانتیگراد نسبت به روغن DOP بالاتر می باشد و لذا برای تولید عایق حرارتی ،کابل ها مناسب تر است.
10- مقاومت کششی و مقاومت در برابر نوسانات و انتقال دمای DOTP بیشتر از DOP بوده و بنابراین استفاده از آن در محصولاتی مانند شیلنگ آب، کفش و … بهتر است.
11- در مدت نگهداری نسبت به سایر نرم کننده ها از جمله DOP ، بدلیل این که فراریت کمتری دارد پایداری بالاتری داشته و افت نرم کنندگی در فرآیند پذیری PVC کمتر از سایر نرم کننده ها ست .
عموماً دی استرهای فتالیک اسید، خصوصاً دو- اتیل هگزانول فتالات ها (DP) متابولیسم متفاوتی نسبت به دی استر های ترفتالیک اسید از جمله DOTP دارند .در اثر تخریب ، ترفتالات ها بطور کامل به الکل و ترفتالیک اسید هیدرولیز می شوند در حالی که فتالات ها فقط به منواستر هیدرولیز میشوند این منو استر ها طبق بررسی های آزمایشگاهی ثابت شده که مواد فعال سمی و سرطان زا میباشند .
همچنین بررسی های بالینی انجام شده بر روی حیوانات، خصوصیات سرطانزایی DOP را کاملاً اثبات می نماید. سرطان های کبد، کلیه و دستگاه گوارش از جمله این سرطان ها است. به دلیل تفاوت متابولیسم بین دو – اتیل هگزیل فتالات ) DOP ( و دی – دو – اتیل هگزیل ترفتالات ( DOTP)بررسی های مختلف نشان داده که DOTP سمیت بسیار کمتری نسبت به DOP دارد . همچنین بدلیل عدم سرطان زائی ) بر خلاف DOP که سرطان زاست ( در وسایل خانگی، اسباب بازی ها، بسته بندی مواد غذایی و مواردی که سلامتی و مسائل زیست محیطی حائز اهمیت است از جمله دستکش های طبی استفاده میشود .
در مورد دستکش های طبی حاصل از PVC نرم شده با DOTP به دلیل خاصیت روان کنندگی دیگر نیازی به استفاده از پودر در داخل دستکش برای راحت پوشیدن آن نمی شود .
۱- صنایع پلاستیک: از این ترکیب به دلیل فشار بخار کم و پایداری زیاد به عنوان یک نرم کننده جهت افزایش خاصیت کشسانی در تولید پلاستیک های PVC و لاستیک ها استفاده می شود. این نرم کننده از نقطه نظر محیط زیستی نسبت به سایر نرم کننده ها به ویژه اورتو فتالات ها، دارای خطرات کمتری است.
۲– صنعت ساختمان : در تولید برخی از پوشش دهنده ها و عایق کننده های پشت بام ها و هم چنین کف پوش ها که از جنس پلی وینیل کلراید ( PVC ) هستند، از DOTP به عنوان یک نرم کننده استفاده می شود.
3– صنعت رنگ و رزین : در فرمولاسیون رنگ ها و رزین ها معمولا از یک مایع با جرم مولکولی و نقطه جوش بالا به عنوان نرم کننده استفاده می شود که موجب کاهش نیروی واندروالس بین مولکول های پلیمری، افزایش نرمی و انعطاف پذیری و کاهش دمای انتقال شیشه ای در رزین های سفت و سخت و به حداقل رساندن شکستگی و ترک خوردگی می شود. بسته به نوع رزین و دیگر ترکیبات مورد استفاده در آن، نرم کننده بر میزان سفتی و استحکام، اشتعال پذیری و پایداری نسبت به نور و گرما تاثیر گذار است. یکی از نرم کننده های بسیار پرکاربرد در تولید رنگ ها، رزین ها و پوشش دهنده ها DOP و DOTP هستند.
4- صنعت چاپ : جوهرهایی که به وسیله تبخیر خشک می شوند به شدت شکننده هستند. تا زدن و یا مچاله کردن برخی از مواد پرینت شده موجب ترک خوردگی و سست شدن فیلم جوهر می شود. در جوهرها از نرم کننده هایی مانند DOTP به منظور افزایش قابلیت ارتجاعی، انعطاف پذیری، براقیت، مقاومت در برابر یخ زدگی، نرمی و پایداری رنگ های پرینت و خشک شده و به حداقل رساندن تغییر رنگ در دماهای بالا و جلوگیری از پوسته پوسته شدن آن ها استفاده می شود.
5- صنعت چسب و آب بندي : نرم کننده ها از جمله اجزای مهم در چسب ها و آب بندها هستند که موجب افزایش عمر مفید، افزایش دوام و ثبات محصول، کاهش هزینه و بهینه کردن عملکرد محصول می شوند. در انتخاب نرم کننده برای این ترکیبات سازگاری پلیمری به دلیل جلوگیری از خروج نرم کننده از محصول و از بین رفتن مزایای آن بسیار اهمیت دارد، چرا که طول عمر محصول به شدت به آن وابسته است. دی اکتیل تر فتالات از جمله این نرم کننده هاست.
۶– صنایع آرایشی بهداشتی : از فتالات ها در تولید اسپری های مو، موس ها، لاک ناخن، تمیز کننده های پوست، شامپوی بچه ها و … استفاده می شود. این ترکیبات موجب کاهش ترک خوردگی لاک ناخن، حفظ عطر و رایحه، کاهش غلظت اسپری ها و افزایش توزیع پذیری و بهبود رطوبت محصولات پوستی و نفوذ بهتر آن ها در پوست می شود.
۷– صنعت برق : سیم ها و کابل های پی وی سی حدود ۴۶% از بازار کابل ها را تشکیل می دهند. از این پلاستیک در تولید کابل های انتقال نیرو در فشار کم تا متوسط، کابل های سه لایه ی تلویزیون و کامپیوتر، کابل تلفن، کابل اتومبیل، کابل های باتری و رباتیک، کابل های انتقال داده و … استفاده می شود. مقاوم بودن این پلاستیک در برابر آتش سوزی و احتراق منجر به کاربرد آن در این صنعت شده است. از DOTP به عنوان نرم کننده در تولید کابل های PVC استفاده می شود.